W 1995 roku przeprowadziłem systematyczne badania wszystkich wskazówek chronologicznych w Zwojach znad Morza Martwego, aby odkryć daty ich powstania oraz tożsamość tajemniczych postaci wspomnianych w peszerach ¹Peszerim były biblijnymi komentarzami do proroków, które wers po wersie interpretowały je w odniesieniu do współczesnych wydarzeń i postaci. … Czytaj dalej i innych tekstach sekciarskich. Wyczerpująco skorelowałem te chronologiczne wskazówki z danymi historycznymi od około 200 roku p.n.e. do 70 roku n.e. oraz ze wszystkimi postaciami historycznymi, które zostały zaproponowane jako kandydaci na przywódców sekt i ich głównych wrogów. Odkryłem, że wszystkie te dane doskonale pasują do wydarzeń i głównych postaci ok. 175-162 r. p.n.e., okresu, w którym w judaizmie powstały rywalizujące ze sobą sekty, a kulminacją była wojna Machabejska. 

Ważnym testem dla mojej historycznej rekonstrukcji był Zwój Wojenny (1QM), znany również jako Wojna Synów Światłości przeciwko Synom Ciemności. Ten długi zwój żywo opisyuje toczącą się wojnę między siłami dobra i zła, której kulminacją była apokaliptyczna bitwa przeciwko Belialowi i jego sprzymierzeńcom, do których należeli Edom, Moab, Filistyni i [lud] Kittim Aszura, zgodnie z relacją z tej bitwy w kolumnie 1. Nie wydaje się, aby był to całkowicie wyimaginowany konflikt zbrojny, ponieważ kolumny 2-9 1QM obszernie opisują broń, siły i formacje wojskowe oraz manewry taktyczne, których armia Synów Światłości, pod dowództwem Księcia Zgromadzenia, miała użyć przeciwko swoim militarnym przeciwnikom. Kolumny 10-19 zawierały również pewne omówienie stylizowanych manewrów w serii starć wojskowych kierowanych przez kapłańskich dowódców.

Krytyczne wydanie Zwoju Wojennego zostało opublikowane w 1962 roku przez Yigaela Yadina, słynnego izraelskiego generała i eksperta w dziedzinie biblijnych działań wojennych. Zauważył on pewne uderzające korelacje uzbrojenia, jednostek wojskowych i manewrów bitewnych opisanych w podręczniku wojskowym z kolumn 2-9 z tymi stosowanymi przez Rzymian. Wywnioskował, że Zwój Wojenny musiał zostać skomponowany po 63 r. p.n.e., kiedy Judea znalazła się pod panowaniem rzymskim w wyniku kampanii wojskowych Pompejusza na wschodzie. Biorąc pod uwagę jego uznaną ekspertyzę w tych sprawach, stało się to standardowym poglądem wśród ówczesnych badaczy zwojów, w tym Milika, Gastera, Dupont-Sommersa i innych. Jednak takie datowanie było z pewnością niezgodne z moim modelem zwojów sekciarskich (w tym Zwoju Wojennego), które powstały w latach 170. i 160. p.n.e.

Wydawało się jasne, że będę musiał zdobyć pewną wiedzę na temat starożytnych spraw wojskowych, aby ocenić argumenty Yadina dotyczące daty powstania Zwoju Wojennego. Zacząłem od odrzucenia podstawowego założenia Yadina, że Żydzi używali hellenistycznej taktyki wojskowej przez cały okres panowania Machabeuszy i Hasmoneuszy i mogli być narażeni na kontakt z rzymską taktyką wojskową dopiero w erze rzymskiej, to znaczy po tym, jak Pompejusz uczynił z Judei rzymską prowincję. Choć na pierwszy rzut oka brzmiało to dość wiarygodnie, wydawało się to niepotrzebnym i nieuzasadnionym założeniem w obliczu braku pozytywnych dowodów.

I, jak zwykle, zacząłem od wyczerpujących studiów nad rzymską, hellenistyczną, judejską i inną lokalną bronią wojskową, formacją i taktyką od ok. 330 r. p.n.e. (czasy Aleksandra Wielkiego) do ok. 70 r. n.e. (wojna żydowska). Następnie dokonałem szczegółowego porównania z uzbrojeniem, formacją i taktyką znalezioną w Zwoju Wojennym, zwłaszcza w kolumnach 2-9. To co znalazłem było niezwykle interesujące. 1QM 2-9 rzeczywiście odpowiadał starożytnemu gatunkowi literackiemu tactica, czyli podręcznikowi wojskowemu, a jego treść była zdecydowanie rzymska. Ale istniała systematyczna zgodność, nie z rzymskimi armiami z I wieku p.n.e., jak utrzymywał Yadin, kiedy to Rzymianie wprowadzili formacje i taktyki wojskowe, ale z wcześniejszą rzymską armią i bronią z II wieku p.n.e. Wynika z tego, że Zwój Wojenny został skomponowany we wcześniejszej epoce, aniżeli przypuszczał Yadin i współczesne mu badania nad zwojami.

Pierwszy artykuł

Opisałem moje badania w artykule zatytułowanym “The War Scroll and Roman Weaponry Reconsidered” dla Dead Sea Discoveries, głównego czasopisma akademickiego zajmującego się badaniami nad zwojami, redagowanego wówczas przez Lawrence’a Schiffmana. Przypuszczam, że było to nieco zuchwałe, biorąc pod uwagę fakt, że nigdy nie uważałem za konieczne zrobienia doktoratu w pokrewnej dziedzinie, jednak Dead Sea Discoveries ocenia nadesłane artykuły za pomocą procesu “ślepej recenzji”, w którym oceniający nie znają tożsamości ani przynależności akademickiej autora. W każdym razie mój artykuł przeszedł i został opublikowany w następnym roku. ² Russell Gmirkin, “The War Scroll and Roman Weaponry Reconsidered,” DSD 3 (1996) 89-129.

W artykule tym systematycznie porównywałem uzbrojenie, formację i taktykę armii rzymskiej sprzed Mariusza (II w. p.n.e.), armii rzymskiej po Mariuszu (I w. p.n.e.) ³Mariusz, bohater wojny jugurtyńskiej, zreorganizował armię rzymską w latach 104-103 p.n.e., zastępując tradycyjne trzy linie żołnierzy … Czytaj dalej oraz Zwoju Wojennego. Niektóre argumenty, które przedstawiłem w tym artykule, były następujące:

– Zwój Wojenny opisywał całkowicie ochotniczą armią obywatelską, jak rzymskie legiony sprzed Mariusza i w przeciwieństwie do zawodowych armii kohortowych ery post-Mariusa. Kategorie wiekowe wojsk w Zwoju Wojennym również odpowiadały wcześniejszej armii rzymskiej.

– Zwój Wojenny, tak jak w przed-Mariuszowych rzymskich legionach, ustanawiał, że oddział ciężkiej piechoty liczący 3000 żołnierzy dzielił się na trzy linie o różnym uzbrojeniu, z 10 manipułami i 20 centuriami w każdej linii. Organizacja ta została zarzucona za czasów Mariusza, który zastąpił ją legionem złożonym z 6000 żołnierzy w 10 kohortach, z których każda miała jednolite uzbrojenie, a które można było ustawiać w 2, 3 lub 4 linie, w zależności od taktyki.

– Podobnie jak w armii rzymskiej sprzed Mariusza do każdego legionu dołączona była jednostka harcowników, którzy na początku bitwy ustawiali się między liniami, by zmiękczyć przeciwnika. Armia postmariańska posiadała niezależne oddziały potyczkowe złożone z obcych wojsk pomocniczych, które nie były łączone z legionami.

– W Zwoju Wojennym, podobnie jak w armii rzymskiej sprzed Mariusza, jednostki ciężkiej kawalerii były dołączane do straży między liniami, a lekka kawaleria operująca na flankach armii była dołączana do każdego legionu, w uderzeniowym, identycznym stosunku liczbowym 3:14. Mariusz zlikwidował takie jednostki kawalerii legionowej, zastępując je zagranicznymi oddziałami pomocniczymi. Yadin starał się pogodzić formacje i taktykę kawalerii ze Zwoju Wojennego z formacjami i taktyką Rzymian po Pompejuszu (a w szczególności z czasami Juliusza Cezara), popełniając błędy w opisie rzymskich jednostek kawalerii i ich rozmieszczenia, a także uciekając się do anachronicznych argumentów odwołujących się do taktyki z II wieku p.n.e.. Udało mi się wykazać, że rozmieszczenie kawalerii w Zwoju Wojennym, które Yadin uznał za “tak dziwne na pierwszy rzut oka”, odpowiadało bezpośrednio rzymskim formacjom legionów z okresu przedmariańskiego.

• Wykazałem również, że wymiary broni opisanej w Zwoju Wojennym, takie jak kwadratowa tarcza, gladius lub hiszpański krótki miecz, oraz oszczep, które Yadin uznał za najbardziej zbliżone do hasta velitares z końca III i II wieku p.n.e.

Za pomocą tych i innych podobnych argumentów dotyczących różnych punktów zgodności, większych i mniejszych, byłem w stanie wykazać, że siły Synów Światłości ze Zwoju Wojennego systematycznie odpowiadały pod względem organizacji, uzbrojenia i taktyki armii sprzed Mariusza z II wieku p.n.e., a nie armii z okresu po Mariuszu z I wieku p.n.e., a tym bardziej z czasów Juliusza Cezara, jak wnioskował Yadin. Zauważyłem, że rzymska taktyka była bardzo podziwiana na wschodzie w II wieku p.n.e. i że rzymskie podręczniki wojskowe były łatwo dostępne. Seleucydzi sami przekwalifikowali elitarne jednostki na taktykę rzymską w 160 roku p.n.e. Istnieją również dowody sugerujące, że armia Machabeuszy zreorganizowała swoją nową armię zawodową w 163 roku p.n.e. według rzymskiej taktyki legionowej. Na tej podstawie doszedłem do wniosku, że Zwój Wojenny może pochodzić z dowolnego roku w okresie 163-104 p.n.e. 

Wnioski zawarte w moim artykule spotkały się z powszechną akceptacją w środowisku badaczy Zwojów znad Morza Martwego niemal natychmiast po jego opublikowaniu. W późniejszych dekadach był on przez pewien czas najczęściej poszukiwanym artykułem z Dead Sea Discoveries, według zasobów akademickich JSTOR (gdzie wciąż można go pobrać). Zmierzyłem się ze znanym badaczem i ekspertem wojskowym Yigaelem Yadinem i definitywnie obaliłem jego teorie na temat datowania Zwoju Wojny. Niezły początek mojej kariery w badaniach akademickich!