Krok D: Wyobrażanie sobie hipotez Wstępne wyniki  Zakończyliśmy pierwsze cztery z naszych pięciu kroków: (1) postawienie historycznego problemu dotyczącego określenia charakterystyki esseńczyków z rzymskiej Judei; (2) zidentyfikowanie współczesnych źródeł, które opisują esseńczyków; (3) próba wstępnego zrozumienia każdego z tych źródeł (w jaki sposób esseńczycy pasują do twórczości każdego z pisarzy); a teraz (4) wyobrażenie sobie […]

Interpretując esseńczyków u Pliniusza Pliniusz Starszy (23-79 n.e.), Gaius Plinius Secundus, był pod wieloma względami inną postacią niż Filon. Urodzony w zamożnej rodzinie ekwickiej, stał się klasycznym przykładem ekwickiej aktywności i osiągnięć. Był wyuczony i praktykował prawo, ale także spędził wiele lat w różnych stopniach wojskowych i na wysokich stanowiskach politycznych dla ludzi ze swojej klasy, kończąc życie […]

Starożytna grupa judejska zwana “esseńczykami” fascynowała Zachód przez prawie 2000 lat, od czasów, gdy trzej niezależni autorzy z I wieku – Filon z Aleksandrii, Pliniusz Starszy i Józef Flawiusz – przedstawili ich w różnych, pełnych zachwytu relacjach. Od około 1950 roku większość specjalistów zajmujących się historią judejską zidentyfikowała zwoje znalezione w pobliżu miejsca Qumran, na […]

Marcjon jest uważany za pierwszą osobę, która stworzyła kolekcję pism, które obecnie są częścią Nowego Testamentu, chociaż jak twierdzi Nathaniel Lardner: Marcjon posiadał tylko jedenaście ksiąg Nowego Testamentu, i to w dziwny sposób skróconych i zmienionych. Podzielił je na dwie części, nazywając jedną z nich Ewangelionem, a drugą Apostolikonem. Ta pierwsza zawierała tylko jedną z […]

Czy należy go opisać przede wszystkim jako nauczyciela, proroka, cudotwórcę, magika, galilejskiego charyzmatyka, czy wojującego rewolucjonistę? Listę możliwości można by wydłużać. Postacie te nie wykluczają się wzajemnie i jest możliwe – a nawet prawdopodobne – że dana osoba łączyła różne role. 1 Gray, Rebecca, Prophetic Figures in Late Second Temple Jewish Palestine, The Evidence from […]

Oto ostatni z moich trzech postów, w których zagłębiam się w kwestię tego, czy Piotr mógł lub mógł napisać księgi, które teraz nazywamy 1 i 2 Listem Piotra, skomponowane w języku greckim przez kogoś biegłego w greckiej kompozycji. ************************************************************************************** Nie powinno być zaskoczeniem, że Piotr nie potrafił pisać po grecku (ani po aramejsku). Jak się okazuje, […]

Ten wpis ma na celu zamknięcie mojej dyskusji na temat 1 Listu Piotra jako części Nowego Testamentu. Kto właściwie go napisał? Uwaga spojler: nie wiemy, ale prawdopodobnie nie był to Piotr. Przy kilku okazjach poruszałem tę kwestię na blogu, ostatnio obszernie w poście z początku tego roku: https://ehrmanblog.org/did-peter-use-a-secretary-for-his-writings-a-blast-from-the-past/ Tam też przedstawiam pełniejszą historię. Na razie przedstawiam tylko uproszczoną […]

Jesteśmy w trakcie rozmowy o dziełach przypisywanych Piotrowi, głównemu apostołowi, które przekazał nam wczesny Kościół. Powinienem to jasno powiedzieć: uważam, że każde jedno z tych dzieł zostało „sfałszowane”. Nie sądzę, aby Piotr napisał którekolwiek z nich: 1 List, 2 List, Ewangelię czy Apokalipsę, czy jakiekolwiek inne pismo Piotrowe, które mamy. Każde zostało napisane przez innego […]

Jestem prawie na końcu mojej dyskusji o dziełach „Piotrowych” we wczesnym chrześcijaństwie: księgach, co do których pewni chrześcijanie uważali, że napisał je Piotr, najbliższy Jezusowi uczeń w Nowym Testamencie. Istnieją inne dzieła związane z Piotrem, o których postanowiłem nie mówić, przynajmniej w tym momencie, w tym legendarne relacje z jego działalności misyjnej, z których niektóre […]

Pan Bóg rzekł do węża: Ponieważ to uczyniłeś… Wprowadzam nieprzyjaźń między ciebie i niewiastę, pomiędzy potomstwo twoje a potomstwo jej: ono zmiażdży ci głowę, a ty zmiażdżysz mu piętę. (Rdz 3:15) Tradycyjnie chrześcijanie utożsamiają Rdz 3:15 z Protoewangelią, pierwszą zapowiedzią Bożego planu ostatecznego odkupienia ludzkości z rąk diabła. Dla tych, którzy są zaangażowani w rozumienie […]